Na rok 2021 przypada jubileusz działalności Związku Polskie Okna i Drzwi. Przekształcona w 2003 roku ze Stowarzyszenia Producentów Stolarki Budowlanej organizacja, od lat skutecznie konsoliduje branżę, realizując projekty mające na celu m.in. promocję tego sektora.
Stolarka otworowa stanowi dzisiaj jedną z najprężniej rozwijających się branż, będąc polską specjalnością eksportową. Nasz kraj jest jednym z największych europejskich producentów, a od 2015 roku numerem 1 pod względem wartości eksportu wśród krajów Unii Europejskiej. Z roku na rok zwiększa się wartość eksportu okien, drzwi i bram garażowych. Branża okazała się również odporna na kryzysy wywołane pandemią COVID-19 w 2020 roku, utrzymując wzrostową tendencję na polskim rynku oraz poza granicami kraju. W czym tkwi fenomen branży stolarki? Dużego znaczenia nabiera tu umiejętność konsolidacji w przypadku spraw ważnych dla całej branży firm na co dzień ze sobą konkurujących. Miejscem, w którym jest to możliwe, jest Związek Polskie Okna i Drzwi.
Wspólnie możemy więcej – te słowa najlepiej oddają to, co jest kluczem do sukcesu branży stolarki budowlanej. A są to przede wszystkim wzajemna współpraca i zaangażowanie wszystkich funkcjonujących na rynku podmiotów. Związek POiD skupia obecnie ponad 100 przedsiębiorstw, które aktywnie angażują się w inicjatywy podejmowane przez organizację, m.in. wspieranie działań eksportowych, promowanie termomodernizacji budynków czy też wprowadzanie rozwiązań pozwalających na eliminację z rynku wyrobów niecertyfikowanych. Przynależność do organizacji, która ma wpływ na to, w jakim kierunku zmierza cała branża, leży więc w żywotnym interesie każdej firmy związanej ze stolarką, niezależnie od profilu jej działalności. Jesteśmy dumni z tego, że coraz więcej właścicieli firm postanawia dołączyć do wspólnej dyskusji w ramach POiD.
Janusz Komurkiewicz, Prezes Związku POiD
Pierwsze kroki organizacji Stowarzyszenie Producentów Stolarki Budowlanej było pierwszą osobowością prawną dzisiejszego Związku POiD. Założone w 1995 roku głównie z inicjatywy producentów okien drewnianych oraz Józefa Dużyńskiego, pełniącego funkcję pierwszego prezesa, miało na celu rozpoczęcie działań, które doprowadzić miały do kolejnych regulacji w prawie budowlanym.
Organizacja funkcjonuje pod tą nazwą do 2003 roku. Od tego czasu, działając już jako Związek Producentów Dostawców i Dystrybutorów POLSKIE OKNA I DRZWI, oprócz producentów okien, drzwi czy bram zrzesza również dostawców związanych z ogólnie pojętą stolarką budowlaną, począwszy od profili, a skończywszy na chemii budowlanej. Ta poważna zmiana statutowa miała na celu wzmocnienie głosu branży.
Zmiana statutowa nazwy i wciąż zwiększająca się liczba firm, które przystępowały do Związku, wiązały się również z rozszerzeniem działalności. Wówczas rozpoczęliśmy w różnych regionach kraju spotkania z producentami na Regionalnych Forach Stolarki Budowlanej, targach, szkoleniach. Te wszystkie zainicjowane wówczas działania kontynuowane są do dzisiaj i wpływają na integrację producentów, dostawców i dystrybutorów, ale przede wszystkim stają się pretekstem do wywoływania kolejnych zadań dla organizacji, z którymi zdecydowanie łatwiej mierzyć się połączonymi siłami.
Ryszard Szpura, Viceprezes Związku POiD
W roku 2003 Polska stanęła u wrót Unii Europejskiej, co wymuszało na branży konieczność dostosowania prawa budowlanego do prawa unijnego. Jednocześnie panujący kryzys gospodarczy i związane z nim zatory finansowe stały się pretekstem do połączenia sił często konkurujących ze sobą firm.
Związek, będąc przestrzenią integracji, przyjął na siebie uregulowa nie kwestii związanych z aprobatami technicznymi.
Ogólnopolskie Forum Stolarki było wtedy jedynym miejscem, gdzie cała branża mogła zabrać głos i stworzyć rozwiązania, które Związek wdrażał w życie. Jednym z najważniejszych tematów, które branża miała okazję wspólnie wypracować w czasie Ogólnopolskiego Forum Stolarki, było zagrożenie wzrostu podatku VAT. Wraz z wejściem do UE podatek VAT na montaż wyrobów miał wzrosnąć z 7 do 22%. Wówczas w ramach Związku podjęto aktywną akcję, dzięki której wynegocjowano zachowanie podatku na niezmienionym poziomie.
W roku 2005 po ciężkiej chorobie zmarł bardzo ceniony w środowisku prezes Związku Józef Dużyński. W czasie dziesięcioletniej prezesury Józef Dużyński z małego, liczącego kilkanaście firm SPSB stworzył nowoczesną, prężnie działającą organizację, liczącą ponad 100 firm. Po śmierci prezesa, przewodzania organizacji podjęła się pani Maria Waśkiewicz, która stała u sterów POID do roku 2008, kiedy to podczas WZCZ na prezesa został wybrany pan Janusz Komurkiewicz, który pełni tę funkcję nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.
Na te lata przypada zmiana wizerunkowa Związku POID, który zyskał nową identyfikacje wizualną. Zmiany dotyczyły również rozszerzenia zaplecza szkoleniowego, w ramach którego realizowane są programy zarówno dla firm, jak i dla uczniów czy nauczycieli szkół branżowych. Powstają m.in. podręczniki ZKP. Kontynuowana jest działalność społeczna, w ramach której realizowane są programy DOBRY MONTAŻ i WYMIEŃ STOLARKĘ Z DOBRYM MONTAŻEM, oraz nowe inicjatywy mające na celu promocję branży, jak konkurs BARGEWORK dla młodych architektów czy POID Building Awards, na najlepsze rozwiązania stolarki.
Promocja polskiej branży stolarki
Związek Polskie Okna i Drzwi nieustannie zabiega i będzie zabiegał o zwiększenie zainteresowania rządu branżą stolarki budowlanej. Za najlepszy przykład działań w tym zakresie może posłużyć Branżowy Program Promocji POLSKIE OKNA I DRZWI, realizowany w ramach systemowego projektu Ministerstwa Gospodarki „Promocja polskiej gospodarki na rynkach międzynarodowych”. Za poprawną realizację założeń programu odpowiadało Konsorcjum POLSKIE OKNA I DRZWI, w skład którego, oprócz Związku POiD, wchodziła firma ELTAR – doświadczony organizator polskich ekspozycji na targach zagranicznych oraz ASM Centrum Badań i Analiz Rynku.
W ramach Branżowego Programu Promocji POLSKIE OKNA I DRZWI, przedsiębiorcy z sektora stolarki budowlanej otrzymali dofinansowanie działań promocyjnych prowadzonych w Polsce i za granicą. Działania te obejmowały m.in. udział w targach zagranicznych, szkoleniach, misjach gospodarczych czy produkcji katalogów eksportowych. Polscy przedsiębiorcy z branży stolarki budowlanej od 2012 roku brali regularny udział m.in. w targach w Mediolanie, Paryżu, Monachium, w Brnie i Sztokholmie, a także w misjach gospodarczych do Włoch, Niemiec, Szwecji, Francji i Czech.
Magdalena Cedro-Czubaj, Członek Zarządu Związku POiD Branżowy
Program Promocji POLSKIE OKNA I DRZWI, realizowany dla polskiej branży stolarki budowlanej, został oceniany jako najlepiej realizowany program wśród 15 projektów Branżowych Programów Promocji Ministerstwa Gospodarki.
Zrównoważona przyszłość
Związek POiD lobbuje w wielu sprawach, m.in. związanych z normalizacją, termodernizacją budynków czy przepisami prawa budowlanego. Istotnym punktem na liście priorytetów Związku było doprowadzenie do cyklicznych spotkań i konsultacji ze środowiskiem architektów na temat uwzględnienia prawidłowego montażu stolarki w projektach budowlanych.
Stan wiedzy polskich projektantów w zakresie montażu był niewystarczający, dlatego konsultacje ze środowiskiem architektów były koniecznością. Największy wpływ na jakość montażu mają jednak specjaliści wykonujący tę czynność. Właśnie dlatego jednym z zadań Związku zostało utworzenie we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej specjalności zawodowej „monter stolarki budowlanej”.
Szymon Nadzieja, Viceprezes Związku POiD
W listopadzie 2013 roku doszło do rozwiązania Polskiego Związku Pracodawców – Producentów Okien Przeciwsłonecznych i Bram. Była to jedyna instytucja zrzeszająca producentów bram i osłon w Polsce. Na tę decyzję odpowiedział POID, wychodząc z propozycją połączenia sił.
W grudniu 2014 roku ogłoszono połączenie obu związków. Od tej pory członkowie PZP-POPB stali się członkami zwyczajnymi Związku POLSKIE OKNA I DRZWI. Połączenie obu organizacji stało się pretekstem do nowego zdefiniowania i konsolidacji branży stolarki otworowej, która obejmuje producentów, dystrybutorów i dostawców okien oraz drzwi, a także bram i osłon przeciwsłonecznych. Zauważamy również rosnący udział firm, dostarczających rozwiązania automatyki budynkowej i inteligentnych rozwiązań do sterowania i zarządzania.
Połączenie obu organizacji było działaniem strategicznym, które pozwoliło na wykorzystanie potencjału likwidowanej wówczas organizacji zrzeszającej producentów i dystrybutorów bram i osłon. Związek POiD kontynuował działania PZP-POPB w ramach utworzonej Grupy Zadaniowej. Do jej zadań należała m.in. działalność oświatowa na wyższych uczelniach technicznych zgodnie z know-how przekazanym przez PZP-POPB, koordynowana przez osobę odpowiedzialną za przeprowadzanie wymienionych działań w strukturach PZP-POPB.
Agnieszka Olędzka, Członek Zarządu Związku POiD
Dzięki temu historycznemu połączeniu Związek POiD zyskiwał członkostwo w międzynarodowej organizacji ES-SO przez kolejne 2 lata, a także stał się właścicielem raportu rynku osłon i bram, przekazywanego nieodpłatnie, podobnie jak raport okien i drzwi, wszystkim członkom POiD.
Lobbing na rzecz zatrzymania obniżania parametrów i okna referencyjnego
Związek prowadził intensywne prace w ramach projektu zmian przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zaostrzone wymogi dotyczą m.in. lepszej izolacji, co skutkuje niższym zapotrzebowaniem na energię, a także m.in. wartości współczynników przenikania ciepła ścian zewnętrznych, dachów, okien i drzwi.
Wprowadzanie zmian trwa od 2014 roku, a ostatni etap zaostrzył maksymalnie parametry współczynnika przenikania ciepła. Wedug opinii przedstawicieli branży stolarki to zaostrzanie warunków technicznych okien i drzwi ma negatywne skutki.
Pierwszy wniosek do Ministerstwa Infrastruktury, którego ówczesna działalność obejmowała kwestie Wytycznych Technicznych, został wystosowany przez Związek POiD już w 2017 roku. Do tego czasu idea stopniowego zaostrzania wymagań pozwoliła na przygotowywanie się do nowych wymagań z wyprzedzeniem.
Wymagania obowiązujące od 2021 roku okazują się niezwykle kosztochłonne, przy jednocześnie nieproporcjonalnie małych efektach w postaci ograniczenia zużycia energii. Dlatego, z inicjatywy Związku Polskie Okna i Drzwi oraz Polskiego Związku Firm Deweloperskich, organizacje zrzeszające branże budowlaną, deweloperską i architektoniczną apelowały do Ministerstwa Rozwoju o wstrzymanie zaostrzania parametrów izolacyjności materiałów budowlanych.
W 2020 roku do apelu dołączyło 12 organizacji: Związek Polskie Okna i Drzwi, Polski Związek Firm Deweloperskich, Business Centre Club, Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań, Polskie Stowarzyszenie Dekarzy, Wielkopolska Izba Budownictwa, Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP), Izba Architektów RP, Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki, Zachodnia Izba Gospodarcza, Polski Związek Pracodawców Budownictwa.
Zmiany przepisów oznaczają wzrost cen materiałów budowlanych, a tym samym zwiększenie kosztów budowy. Według szacunków dopasowanie okien do wymogów zawartych w przepisach Warunków Technicznych 2021 oznacza wzrost ich ceny o ok. 30-35%, a okres zwrotu z dodatkowej inwestycji wyniesie kilkadziesiąt lat w przypadku okien pionowych i nawet ponad 100 lat w przypadku okien dachowych. Sytuację utrudnia również trwająca pandemia, która wpływa bezpośrednio na możliwości produkcyjne, a także nabywcze konsumentów.
Marcin Strzelec, Członek Zarządu Związku POiD
Ostatecznie Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii przychyliło się do jednego z głównych postulatów branży. Wynikiem tego jest projekt noweli rozporządzenia, który zakłada wprowadzenie przepisu przejściowego, pozwalającego stosować dotychczasowe normy energetyczne do spraw wszczętych i niezakończonych przed końcem bieżącego roku, czego nie uwzględniała wersja oryginalna.
Trwają dalsze rozmowy w sprawie nowelizacji ustawy, która uwzględniać będzie w zapisach Warunków Technicznych wymiary referencyjne okien, które miałyby przede wszystkim wpływ na ujednolicenie interpretacji przepisów w czasie kontroli różnych instytucji nadzoru budowlanego. Deklarowanie przenikalności cieplnej na podstawie wymiarów referencyjnych pozwala klientowi na łatwe porównywanie różnych modeli okien. Korzystne jest również dla producentów, szczególnie w odniesieniu dla okien o bardzo małych wymiarach. Przyjęcie tej zasady pozwoli również na łatwe i szybkie porównanie pod względem parametrów przenikalności cieplnej wyprodukowanych w Polsce okien z wyrobami producentów z innych krajów, gdzie stosowane są takie same regulacje.
Od 2018 roku Związek POiD oraz firmy członkowskie mają swojego przedstawiciela w Radzie Naukowej Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie. POiD, jako jedyna organizacja z branży budowlanej, jest członkiem Forum Dialogu Związku Pracodawców Business Centre Club. Dołączył także do rad Krajowej Izby Gospodarczej i Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. Przynależność do tych organizacji to duży prestiż i możliwość realizacji wielu dodatkowych działań na rzecz branży stolarki.
POiD w czasie kryzysu
W Polsce branża budowlana pozostała jednym z sektorów, który najlepiej poradził sobie z kryzysem. W większości przypadków w miesiącach kwarantanny producenci realizowali zamówienia z poprzednich tygodni. Nie zostały wstrzymane budowy, co pozwoliło na ciągłość realizacji inwestycji. Największym wyzwaniem, z którym zmagali się wszyscy producenci, była absencja pracowników, która wywołała zmniejszenie wydajności produkcyjnej nawet do 70 procent. Zarówno przedsiębiorcy, jak i organizacje pozarządowe konsolidowały działania na rzecz walki ze skutkami kryzysu gospodarczego, ratowania miejsc pracy i ochrony przedsiębiorców.
Jako Związek POiD reagujemy na bieżące problemy, współpracujemy z organizacjami zrzeszającymi inne branże, prowadząc dialog i wspierając się wzajemnie w przedsięwzięciach. W związku z aktualną sytuacją odwołane zostały wszystkie targi i wydarzenia branżowe, w czasie których mogliśmy wymieniać się doświadczeniami, poznawać kierunki dotyczące rozwoju branży, dzielić się wiedzą i nawiązywać kontakty. Izolacja nie oznacza jednak całkowitego wykluczenia, braku możliwości utrzymywania kontaktu i uczestniczenia w dyskusji społecznej. Wychodząc naprzeciw sytuacji, podjęliśmy jeszcze bardziej aktywne działania. Cotygodniowe spotkania pozwoliły nam na bieżącą analizę sytuacji oraz wypracowywanie rozwiązań, które natychmiast zostawały wdrażane w życie.
Paweł Wróblewski, Dyrektor Zarządzający Związku POiD
W najtrudniejszym momencie rozprzestrzeniania się pandemii podejmowane były m.in. prace nad postulatami do tarczy antykryzysowej czy postulatów skierowanych do organizatorów targów międzynarodowych.
Funkcjonowanie tak różnorodnej organizacji jak Związek Polskie Okna i Drzwi jest nieustannym wyzwaniem. Bieżące zadania właściwie nigdy się nie kończą. Realizacja jednego celu pociąga za sobą wyznaczenie kolejnych, równie ważnych zadań. Wymaga to olbrzymiego wysiłku, jednak działania na rzecz Związku POiD leżą w interesie firm członkowskich, które chętnie udzielają się w inicjatywach i zawsze reagują na aktualną sytuację.
Jacek Woźniak, Członek Zarządu Związku POiD
Związek POiD wytycza nowe kierunki rozwoju reprezentowanego przez siebie sektora, stawia na nowoczesne rozwiązania i integruje środowisko. Zapewnia swoim członkom wiarygodne informacje, promocję i wsparcie, a także reprezentuje ich w kontaktach z instytucjami krajowymi i zagranicznymi. Wszystko to sprawia, że przynależność do POiD stanowi dla firmy nobilitację, a grono zrzeszonych w tej organizacji podmiotów stale się powiększa.