Niezależnie od stopnia skomplikowania planowanego montażu, praca zaczyna się od odpowiedniego dobrania wymiarów stolarki do otworów okiennych. Na tym etapie monterzy potrzebują odpowiednich narzędzi – zestawu poziomic i miar – niwelatora, lasera krzyżowego. Przydadzą się one także później, już w trakcie ustawiania stolarki w pionie i w poziomie, czyli jej właściwego montażu.
Podstawowe narzędzia każdego montera to składana lub zwijana miarka – niezbędna na każdym etapie montażu, np. przy wymiarowaniu wnęk albo wyznaczaniu na ramie okiennej miejsc mocowania kotew montażowych oraz punktów wiercenia śrub.
Kolejnym niezbędnym narzędziem pomiarowym montera stolarki są certyfikowane poziomice libellowe lub elektroniczne o różnej długości (by odczyt poziomu był jak najdokładniejszy na całej szerokości i wysokości okna). Poziomicy używamy przed montażem do sprawdzenia poziomów wnęk, ciepłych podkładów podparapetowych, ram okiennych oraz skrzydeł, a także po montażu, by sprawdzić, czy został wykonany poprawnie.
Kolejną grupą narzędzi, jakich ekipy monterów potrzebują na etapie pomiarów i później, są urządzenia laserowe – czyli poziomica laserowa, laser krzyżowy czy niwelator laserowy. Emitują one dwie (poziomą i pionową) lub więcej linii laserowych. Wiązki mogą być rzucane na poszczególne elementy stolarki oraz muru przez cały czas trwania montażu, co wraz z modułem samopoziomującym przyrząd pozwala na znaczne skrócenie czasu osadzenia okna w murze. Emitowane linie poziome mogą mieć dużą rozpiętość – niektóre nawet do 360°.
Z doświadczenia wykonawców
Pomiary otworów, a co z tym idzie, ustalenie właściwych wymiarów okien i drzwi to bardzo ważny etap prac budowlanych. My praktykujemy ten proces wieloetapowo.
- Podczas pierwszego pomiaru, nazywanego u nas ,,wizją lokalną”, kontrolujemy przygotowanie otworów, sprawdzamy drogę dojazdową oraz dostęp do poszczególnych otworów okiennych, ustalamy istotne parametry (wysokość osadzenia parapetów wewnętrznych Hp, wysokość warstw posadzek, rodzaj systemów osłonowych, sposób montażu, zakres przerobienia i przygotowania otworów).
- Drugą wizytę na budowie przeprowadzamy po podpisaniu umowy. Dokonujemy wtedy ostatecznych pomiarów do zamówienia, trwale nanosimy reper (1 m nad lustrem podłogi, poziom ,,0” ), opisujemy poszczególne otwory, sprawdzamy poprawność osadzenia nadproży, ustalamy ostateczne kierunki otwierania okien i drzwi, strony sterowania systemów osłonowych.
- Po raz trzeci odwiedzamy budowę w sytuacji, jeśli po pomiarach konieczne było przygotowanie otworów i zajmował się tym inwestor. Sprawdzamy wtedy ich poprawność przed wysłaniem ekipy montażowej.
Przy pomiarach wykorzystujemy bardzo dużo profesjonalnych narzędzi i akcesoriów, takich jak m.in.:
- drabina składana,
- rusztowanie,
- podnośnik koszowy,
- poziomice (1 m i 2 m),
- miara zwijana i metr stolarski,
- profesjonalny przymiar teleskopowy,
- kątownik i kątomierz,
- przymiary łączników rurowych lub kątowych,
- przymiar laserowy, • niwelator laserowy,
- elektroniczna poziomica wężowa (tzw. szlauchfwaga),
- latarka czołowa,
- halogen ledowy,
- marker budowlany i spray,
- przy bardzo skomplikowanych realizacjach skaner laserowy 3D,
- kask.
Wykonywanie montażu stolarki, zamawianej zgodnie z projektowym zestawieniem stolarki, zdarza się coraz częściej. Wymaga to synchronizacji wielu podmiotów, dlatego tego typu działania uznaje się za bezpieczne w momencie, kiedy zarówno projektanci, jak i firma wykonawcza obiektu oraz firma montująca stolarkę mają za sobą wspólne doświadczenia, najczęściej z wykonywanych już wcześniej realizacji.
Przygotowanie otworów
Bez wątpienia najbezpieczniejszym z punktu widzenia poprawności wykonania prac związanych z montażem jest dokonanie obmiaru otworów z natury. Warto na tym etapie zaznaczyć, że powinny one zostać odpowiednio przygotowane. Ze względu na to, że otwór okienny jest elementem osłabiającym wytrzymałość ściany, jego zakończenia oraz krawędzie powinny zostać odpowiednio zabezpieczone. Zasady poprawnego montażu mówią, że powinny one stanowić swego rodzaju monolit. Ze względu na tendencję wzrostową projektowania gabarytowych rozwiązań okiennych należy dodać, że dotyczy to wszystkich czterech krawędzi otworu okiennego, ponieważ w każdej z nich występują ogromne oddziaływania, takie jak ciężar własny, dynamiczne i zmienne oddziaływania sił parcia i ssania wiatru, czy też siły skupione na krańcach otworu w strefie nadprożowej.
Ustalenie poziomu „zero”
Drugim bardzo ważnym elementem wykonania pomiaru otworów okiennych jest ustalenie wysokości poziomu „zero”, a dokładnie poziomu docelowej posadzki. Tego etapu nie sposób pominąć ze względu na fakt, że zamontowanie stolarki „odcina” w znacznym stopniu możliwość korekty tego wymiaru. Jest on powiązany m.in. z tarasami czy schodami. Zmiana tego wymiaru może w znacznym stopniu utrudniać poprawne zaizolowanie tych pierwszych lub na przykład wykonanie równych stopni tych drugich. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że od współczesnej stolarki wymaga się rozwiązań bezprogowych, co daje dosłownie milimetrową tolerancję błędu.
Potrzebne narzędzia
Każdej firmie zajmującej się montażem stolarki już na etapie pomiarów z pomocą powinny przychodzić specjalistyczne narzędzia. Wśród nieodłącznych akcesoriów powinny znaleźć się takie podstawowe przyrządy jak miary zwijane czy poziomice o różnych długościach. Są to na pewno dobrze znane i niezawodne narzędzia.
Jednak współcześnie dla wykonania poprawnego montażu nieodzownym elementem każdego montera powinny stać się również takie urządzenia jak niwelator rotacyjny (pozwalający na osiągnięcie pomiarów z milimetrową dokładnością, a także na ustalenie położenia docelowego okna względem punktu zero), laser krzyżowo-osiowy (który w wielu miejscach zastąpi poziomicę, ale za to pozwoli na osiągnięcie znacznie większej dokładności, zwłaszcza przy dużych odległościach) czy cyfrowy kątomierz etc.
Wśród tych rozwiązań każdy specjalista znajdzie swojego faworyta. Generalnie, to właśnie dzięki pomocy tych urządzeń bez trudu zmierzymy otwory okienne, ustalimy ich liniowość, położenie względem siebie czy innych ważnych z punktu widzenia konstrukcji czy architektury elementów.
Dobrze wykonany pomiar jest niezwykle istotny dla powodzenia całej realizacji. Stolarka niepasująca do danego otworu do niczego się nie nadaje, dlatego w naszej firmie przykładamy szczególną uwagę do precyzji wykonywanych prac pomiarowych.
Źle wykonane pomiary i błędne ustalenia mogą powodować późniejsze problemy w montażu i eksploatacji okien i drzwi – na przykład za duże luzy montażowe mogą negatywnie wpływać na działanie okien, a dobranie złej wysokości balkonów może spowodować znaczne ich wystawanie ponad poziom gotowej podłogi. Negatywnych przykładów można mnożyć bez liku.
Przygotowanie otworów
Kiedy wykonywać pomiary – przed przygotowaniem otworów czy później? Najbezpieczniej jest robić to po przygotowaniu otworów do montażu. Wówczas unikamy potencjalnych błędów, towarzyszących pomiarom otworów niegotowych do montażu.
Na co dzień spotykamy się z pomiarami zarówno przed, jak i po przygotowaniu otworów. W przypadku mierzenia nieprzygotowanych otworów bardzo dbamy o pisemne zapisy precyzujące sposób ich przygotowania.
Wyznaczenie poziomu docelowej podłogi to jedno z pierwszych i podstawowych zadań, od którego zaczynamy pomiary. Najłatwiej jest wykonywać pomiary z naniesionym już poziomem gotowej podłogi, jednak w 90% budów nanosimy go samodzielnie. Niezbędny w takich przypadkach jest niwelator, który pozwala na precyzyjne ustalenie tzw. repera.
Narzędzia
Podczas pomiarów używamy tzw. metrówki zwijanej, dalmierza, niwelatora, poziomicy oraz rozsuwanej drabiny. Taki zestaw zazwyczaj pozwala poradzić sobie z większością otworów na budowach. Podczas samego montażu, każda z ekip posiada swój niwelator oraz standardowe sprzęty mierzące.
Do pomiarów osobiście najczęściej używam dalmierza, który mierzy z dokładnością do 1 mm. Jest to nieocenione przy dokładnym ustalaniu wymiarów stolarki. Ekipy monterskie najczęściej używają długich metrówek zwijanych, które są potrzebne podczas prac montażowych. Coraz częściej spotykane są poziomice z wyświetlaczem elektronicznym – taki sprzęt nie wybacza żadnych odchyłek montażowych.
Urządzeniem, bez którego nie wyobrażamy sobie pomiarów, jest niwelator z wiązką 360 stopni – pozwala to na szybkie i komfortowe pomiary bez potrzeby ciągłego przenoszenia urządzenia. W słoneczne dni sprawdzają się specjalne czytniki do niwelatorów, które wychwytują niewidoczną dla oka wiązkę laseru.
Drugim niezbędnym urządzeniem jest dalmierz, pozwala on na precyzyjne określenie wymiaru. Przy wymiarowaniu i montażu wielkogabarytowych konstrukcji (witryny, bramy przemysłowe) dalmierze muszą mieć daleki zasięg, tj. 50-80 metrów.
Pierwszą rzeczą, jaką robi chyba każdy kupujący, jest sprawdzenie opinii na temat danego produktu w internecie, wśród znajomych czy też w czasopismach branżowych. Taki wywiad pozwala zazwyczaj dobrać odpowiednie urządzenia, dopasowane do potrzeb. Osobiście bardzo cenię sobie filmiki oraz artykuły z „placu budowy”, gdzie w warunkach rzeczywistych pokazane jest, jak zachowują się urządzenia i jakie mają możliwości.